در اواخر دوران سوم زمین شناسي اقلیم كره زمین رو به سردی گذاشت به طوری كه در اوایل دوران چهارم(حدود يك میلیون سال پيش)بارش هاي آسمانی اكـثرا به صورت برف در آمد و به خصوص در عرض هاي جغرافيايي بالا تر از 40 درجه شمالی و با ارتفاعات بالای 3 تا 4 هزار متری عرض هاي پايين تر يخچالهاي طبيعي تشكيل شدند و به تدریج رشد کردند¸به عبارت دیگر دوران یخبندان بو جود آمد.يخچالهاي طبيعي اکثر جنگل هاي مناطق مذکور(بالاتر از 40 درجه عرض شمالی)را در زیر خود مدفون ساختند.با گرم شدن آب و هواي كره زمین يخچالها ذوب شدند يا به اصطلاح عقب نشيني کردند و پس از مدتی دوباره بر اثر سرد شدن اقلیم يخچالها شروع به پيش روي کردند.
در طول يك میلیون سال كه از اوایل دوران چهارم میگذرد چهار دوره یخبندان بو جود آمد و در این زمان کليه جنگل هايي كه بالاتر از عرض هاي 40 درجه بودند از بین رفتند.آخرین دوره یخبندان در حدود 18 هزار سال پيش به اتمام رسید و آب و هواي كره زمین رو به گرم شدن نهاد.لازم به توضیح است كه جنگل هاي ايران مخصوصا جنگل هاي شمال کشور در این مدت از هجوم يخچالها مصون ماندند و به توسعه و تکامل خود ادامه دادند.اکثر جنگل هاي كنوني پس از پس روي آخرین يخچالها بو جود آمدند.به عبارت دیگر جنگل هاي كنوني کشور هاي اروپايی ¸شمال آمريكا و آسياي شمالی جنگل هاي"جوان"هستند قدمت آنها به 10هزار سال نمي رسد.

در صورتی كه جنگل هاي شمالی ايران جنگل هاي كهن هستند و قدمت آنها بیش از يك میلیون سال است.این اطلاعات ارزشمند¸اهمیت ژنتيكي جنگل هاي خزری را به خوبی نشان میدهد.
امروزه با مطالعات گرده شناسي ثابت شده است كه قدمت جنگل هاي راش اروپا به 6هزار سال هم نمیرسد.از این رو است كه در مقایسه جنگل هاي راش شمال ايران¸ جنگل هاي منطقه قفقاز و شمال تركيه نيز جزو جنگل هاي كهن پهن برگ مناطق معتدله محسوب مي شوند.با توجه به طول تحول و تکامل جنگل هاي دنیا¸جنبش هاي قاره اي¸نوسانات اقلیمی در سطح کلان و عوامل دیگر¸امروزه 5نوع جنگل در دنیا قابل تفكيك است.این جنگل ها از قطب شمال به طرف خط استوا به ترتیب عبارتند از:
*جنگل هاي سوزنی برگ مناطق سرد نیمکره شمالی(جنگل هاي بوره آل)
*جنگل هاي پهن برگ خزان کننده(سبز تابستانه)مناطق معتدله(جنگل هاي راش و بلوط)
*جنگل هاي همیشه سبز مناطق نیمه استوايي(همیشه سبز و بارانی)
*جنگل هاي پهن برگ مناطق استوايي(همیشه سبز و بارانی)
در کشور پهناور ما به دلیل پستی و بلندي فراوان و اقلیم متنوع سه نوع از جنگل هاي پنج گانه دنیا وجود دارند.جنگل هاي سبز تابستانه راش و بلوط در شمال ايران¸جنگل هاي همیشه سبز مدیترانه اي(جنگل هاي زوبین و زیتون)در شمال و جنوب غرب و همچنین جنگل هاي پهن برگ گرمسیری مختص مناطق نیمه استوايي مثل جنگل هاي كهور و كنار و جنگل هاي ماندابي(مان گرو) در جنوب ايران.
به این ترتیب کشور ما حالتی استثنايي دارد:جنگل هاي راش در شمال و جنگل هاي مان گرو در جنوب ايران كه به کشور ما جايگاهي ویژه و نادر مي بخشد.

علل پدید آمدن جنگل هاي پنجگانه دنیا عبارتند از:شرایط كلي تحول و تکامل تاریخ از دوران سوم¸پدیده قاره زدايي در این دوران و همچنین شرایط كلي اقلیمی و خاكي حاکم بر نقاط مختلف كره زمین كه در این مورد نقش اساسي دارند.طبقه بندي ساده تر و گزیده تر¸طبقه بندي جنگل هاي دنیا به سه نوع:جنگل هاي سوزنی برگ¸جنگل هاي پهن برگ و جنگل هاي آمیخته سوزنی برگ و پهن برگ است.
البته تقسیم بندي هاي دقیق تر و تفصيلي تر هم براي جنگل هاي دنیا وجود دارد كه بر اساس هر يك از آنها جنگل هاي دنیا به 10 و يا حتي 60 نوع تقسیم مي شوند.

پراکنش جنگل ها

پراکنش جنگل ها در تمام نقاط كره زمین يكسان نیست.اصولا براي ايجاد جنگل ها در يك منطقه¸شرایط زیست محيطي خاصی مورد نیاز است.این شرایط عبارتند از حرارت و رطوبت كافي.منظور از حرارت كافي براي پیدایش جنگل در يك منطقه وجود حداقل 2 ماه گرم در سال است¸كه به مدت 60 روز درجه حرارت روزانه بطور متوسط از 10 درجه بالاتر باشد.وجود رطوبت كافي يعني بارندگی به مقدار كافي نيز ضرورت دارد كه براي رشد جنگل خوب حداقل به 600 ميلي لیتر بارندگی در سال نیاز وجود دارد و از این مقدار حداقل نيمي از آن باید در دوره رشد گياهي يعني دوره گرم سال(بهار و تابستان)ریزش كند.بطور مثال مناطق شمالی کشور ما این شرایط را دارند و به همين دلیل ما از آستارا در غرب گیلان تا جنگل گلستان در شرق استان گلستان جنگل هاي انبوه پهن برگ راش و بلوط داریم.حال چنانچه میزان بارندگی سالانه بین 300 تا 600 ميلي لیتر باشد جنگل ها به اصطلاح كم پشت يا تنک(مثل اکثر جنگل هاي منطقه زاگرس در غرب و جنوب غرب کشور) ظاهر مي شوند.جنگل هاي كويري با گونه هايي مثل تاغ و گز قادرند حتي با بارندگی 100 تا 200 ميلي لیتر در سال ظاهر شوند.این جنگل ها¸دیگر قدرت تولید زياد چوب را نداشته و بیشتر از نظر حفاظت خاك و جلوگیری از فرسایش اهمیت دارند.

در مناطق استوايي حرارت كافي در تمام طول سال وجود دارد و میزان بارندگی سالانه اکثرا بیش از 2 هزار ميلي لیتر است و این امتیاز سبب پیدایش جنگل هاي انبوه و غني از گونه هاي مختلف درختی مي شود.
به طور كلي در كره زمین دو نوار جنگلی مهم وجود دارد:نوار جنگلی استوايي كه بیشترین تمرکز این جنگل ها در آمريكاي جنوبی(برزیل)¸آفریقای غربی و مركزي(کنگو)و آسياي جنوب شرقی(اندونزی) است و نوار جنگلی دیگر كه جنگل هاي سوزنی برگ مناطق سرد را در نیمکره شمالی در بر مي گیرد و شامل کشور هاي کانادا¸اسکاندیناوی و روسیه(سیبری) است.این جنگل ها از نظر تولید چوب هاي صنعتی و خمیر کاغذ و مقوا اهمیت دارند.در مقابل¸جنگل هاي استوايي از نظر تنوع زیستی و ژنتيكي و گیاهان دارويي اهمیت دارند و نقش این جنگل ها در اقلیم كره زمین(بادهای پاسات)در حال افزايش است.امروزه حفاظت از تنوع زیستی در جنگل ها¸ استفاده از اطلاعات ژنتيكي و خواص دارويي گیاهان جنگلی و حفظ تعادل زیستی بین گیاهان و جانوران وحشی جزو اهداف كلي کشور هاي جهان است كه بعد از کنفرانس "ريودوژانيرو" در سال 1992 کنوانسیون هاي مختلف را امضا كرده اند و مي کوشند با مديريت صحیح از جنگل هاي دنیا چه از طریق حفاظت و چه از طریق بهره برداری به روش هاي همگام با طبیعت شرایط لازم و كافي را براي توسعه پایدار در اکوسیستم هاي طبيعي به وجود آورند.